Uw kind als executeur?

Waar moet u op letten?

Is het verstandig om uw kind te benoemen als executeur? In veel families is het gebruikelijk om in het testament een van de kinderen te benoemen als executeur. Dit kind wordt doorgaans gekozen om zijn of haar financiële en juridische kennis en kunde. Een voordeel is dat dit familielid alle erfgenamen goed kent en de veronderstelling is dan ook dat dit helpt om de afwikkeling correct te laten verlopen.

Nadelen van uw kind als executeur

Er zijn meerdere nadelen als een erfgenaam tevens executeur is (hierna executeur-erfgenaam).

Het speelveld van de executeur-erfgenaam is ingewikkeld. Het gaat om de adequate financiële en juridische beslissingen nemen en daarbij rekening houden met alle belangen en (vaak ook) het bij elkaar houden van de familie.

De executeur-erfgenaam kan een dubbel gevoel hebben over uitverkoren zijn en verantwoordelijk worden voor de afwikkeling van de nalatenschap. Een erfgename die we daarover spraken zei: ‘Het boek ligt al klaar. De titel ‘Bedankt Pa’. Kun je tweeledig uitleggen: die medaille koester je. Ook de rol die je hebt, je bent uitverkoren. De keerzijde is voor mij: ik vind het een behoorlijke verantwoordelijkheid die ik alleen moet dragen.’ 

Sommige ouders gaan er helemaal aan voorbij dat hun kind niet zit te wachten op de benoeming tot executeur. De rol kan voor het kind voelen als verplicht corvee. 

Een benoeming van een executeur-erfgenaam kan bij de broers en zussen wrevel opwekken. Ze ervaren dit als een toekenning van een uitzonderlijke positie aan één van de kinderen. De keuze voor één betekent automatisch dat de anderen erbuiten vallen. Afhankelijk van de familiegeschiedenis kunnen de niet gekozen erfgenamen het idee hebben dat dit de zoveelste keer is dat de speciale band tussen dit kind en de ouder(s) wordt bevestigd. Als deze gevoelens op de achtergrond spelen, dan maakt dit de positie van de executeur-erfgenaam niet eenvoudig. Als het vertrouwen tussen de erfgenamen niet groot (genoeg) is, dan kan de executeur-erfgenaam de schijn tegen krijgen dat bij de afwikkeling zijn eigen belang voor gaat. 

Ontvangt een executeur-erfgenaam salaris
of is het pro bono?

Doorgaans is de verwachting binnen de familie dat de executeur-erfgenaam de taak zonder executeursloon uitvoert. Bij ingewikkelde nalatenschappen kan de afwikkeling jaren duren en voor de executeur bijna een dagtaak zijn. Dit kan gaan wringen. 

Een erfgename die een ingewikkelde afwikkeling regelde, had een salaris bedongen voor alle tijd die zij besteedde aan de erfenis. Ze zei hierover: ‘Eerst deed ik het erbij, maar dat klopte niet meer. Dat salaris gaf een soort verlichting, een soort erkenning. En later heb ik ook nog een verhoging gevraagd. Mijn zus begon het te vergelijken met haar baan en dat het voor mij dan gemakkelijk verdiend is. Dit werd me te emotioneel. Het houdt een keer op. Het is voor een paar jaar, maar eenvoudig en gemakkelijk verdiend is het zeker niet. Dat snapten ze wel. In feite komt het neer op erkenning van de verantwoordelijkheid.’ Uit haar verhaal blijkt dat haar verzoek niet direct begrepen werd door de andere familieleden. Echter, door deze discussie ontstond er wel duidelijkheid en ruimte voor deze afspraak die uiteindelijk de onderlinge goede familieverhoudingen instant hield. 

Erkenning voor de executeur-erfgenaam

Erkenning lijkt voor executeur-erfgenamen bovendien crucialer dan een vergoeding. Zo kwamen we ooit in contact met een executeur-erfgenaam die zeer uitgebreid verantwoording wilde afleggen aan zijn broers en zussen. Die hadden hier weinig behoefte aan. De executeur-erfgenaam ervoer dit als gebrek aan interesse voor alles wat hij deed. Samen met de familie kwamen we erachter dat de executeur-erfgenaam met zijn gedetailleerde rapportages in feite erkenning wilde voor alle verantwoordelijkheid. Hij wilde dat de anderen inzicht kregen in wat hij allemaal deed en hoe moeilijk zijn werk als executeur was. De andere erfgenamen realiseerden zich tot dat moment helemaal niet dat deze behoefte aan erkenning bestond.

Checklist bij het kiezen van uw executeur

U wilt natuurlijk dat de afwikkeling van uw nalatenschap correct zal verlopen. Wat u in uw testament opneemt over wie uw executeur wordt, draagt bij aan een correcte verdeling van de erfenis. Als u overweegt om een van uw kinderen te benoemen tot executeur, neem dan de volgende overwegingen mee: 

  1. Is de keuze voor een van uw kinderen als executeur een uitdaging voor de familierelaties? Zo ja, overweeg om al uw kinderen gezamenlijk te benoemen als executeur. Als dit geen optie is, benoem een vakkundig executeur. U kunt deze bijvoorbeeld vinden bij Novex, de Nederlandse Organisatie voor Executeurs (zie www.novex-executeur.nl)   
  2. Bedenk of uw beoogde executeur-erfgenaam in staat is om alle (familie)belangen af te wegen en correct te communiceren met de andere erfgenamen. Ruzie over een erfenis komt veel voor en slechte communicatie is regelmatig een bron van de verbroken familierelaties. 
  3. Als u in uw testament een van uw kinderen benoemt tot executeur, bedenk dan of u hem of haar voor het werk en de verantwoordelijkheid een executeursloon wilt toekennen. 
  4. Als uw nalatenschap en/of de familiedynamiek ingewikkeld is, kies dan voor een professionele executeur om uw nalatenschap af te wikkelen. U vermindert hiermee de kans op brokken, financieel of familiair.

Meer informatie of advies?

Wilt u meer informatie over het kiezen van een executeur en het opstellen van uw testament, neem dan contact op met Christine Klein (christine.klein@guidato.nl of mobiel: 06 51 82 84 80), Raimund Kamp (raimund.kamp@guidato.nl of mobiel 06 83 21 76 58 ) of bel 020-8208000. Christine is oud-notaris, erfrechtdeskundige, nalatenschapsmediator en coach bij erfenissen. Zij is gecertificeerd NOVEX-lid. Raimund is schrijver van het boek De gouden rugzak – Handboek voor vermogende families.

Guidato is een multi family office, opgericht in 2008. Wij adviseren, begeleiden, coachen ondernemers, familiebedrijven en erfgenamen. Als onafhankelijk rentmeester behartigen wij zowel uw financieel kapitaal als de belangen van uw familie. Wij helpen bij belangrijke transities van verkoop, bedrijfsopvolging en vermogensoverdracht.