Papa is overleden en ineens zitten broer en zus, allebei rond de dertig jaar, aan tafel met een notaris, een fiscaal jurist en een accountant. Het gesprek gaat over bedragen waar ze van duizelen en over financiële constructies waar ze niks van begrijpen. Van de ene op de andere dag zijn ze multimiljonair en verantwoordelijk voor een bedrijf waar hun vader ze nooit veel over vertelde. Een voorbeeld van hoe het kan lopen, weten Raimund Kamp en Marijke Kuijpers van Guidato Family Office.
Een grote erfenis is volgens velen als het winnen van miljoenen in de loterij. Ineens is alles mogelijk, gelukkiger kun je toch niet wor- den? Zo ongeveer luidt de heersen- de opinie over rijke erfgenamen. Dat zich achter de deuren van die riante villa’s problemen kunnen voordoen, juist door al dat geld, wordt over het hoofd gezien. ,,Het zijn misschien luxeproblemen’’, beaamt Kamp. ,,Maar dat neemt niet weg dat het problemen zijn.’’ Kamp heeft jaren gewerkt als fisca- list voor ondernemers en vermo- gende particulieren bij een groot accountantskantoor en een private bank, Kuijpers bekleedde bij een grote bank functies in onder meer beleggingsadvisering en relatiema- nagement voor zeer vermogende particulieren. ,,Het viel me op dat, zodra er een erfenis aankomt, sommige families elkaar erdoor- heen helpen, terwijl andere op dat moment juist rekeningen gaan vereffenen’’, vertelt Kamp. ,,Ik vroeg me af hoe het toch kan dat zulke knappe koppen, die alles met zulke goede juridische constructies hebben dichtgetimmerd, toch een blinde vlek hebben waardoor er ruimte ontstaat voor ruzie.’’ Omdat binnen het bankwezen niet echt ruimte is voor advisering bij familiezaken, besloten Kamp en Kuijpers voor zichzelf te beginnen. In 2008 openden ze Guidato Family Office in het monumentale Pak- huis de Hoop in De Rijp. Advisering over vermogend worden door een erfenis is nieuw in Nederland, vertelt Kuijpers. ,,De Verenigde Staten zijn veel verder op dat ge- bied. Dat komt onder meer door- dat daar eerder in de media werd gepubliceerd over dergelijke fami- lies. Het bewustzijn binnen deze families over de impact van een groot familievermogen is daardoor groter en advisering is dan ook veel normaler.’’ Kamp: ,,Kijk maar naar onze boekenplank: vrijwel alleen Amerikaanse boeken.’’
Toekomst
Naast het ’familiedeel’ doen ze ook aan ’gewoon’ financieel advies. Ze geven uitleg aan de erfgenaam die geen bal snapt van wat de notaris of de bankier nu eigenlijk allemaal zegt, helpen de financiële admini- stratie op orde te brengen en advi- seren bij investeringen. ,,We kijken vooral naar de toekomst’’, vertelt Kuijpers. ,,Je hebt nu tien miljoen, maar wat wil je over tien jaar heb- ben bereikt? Ga je alleen meedan- sen met wat anderen willen, of trek je je eigen plan?’’ Kamp: ,,We kij- ken gewoon mee. We zijn een soort vlieg op de muur, die in de gaten houdt of alles loopt als gepland.’’ Vermogen heeft een enorme aan- trekkingskracht op vrienden die geld willen lenen en mensen met plannen waar ze jou als investeer- der bij willen betrekken. ,,Als ie- mand zich dan niet aan de afspra- ken houdt over bijvoorbeeld terug- betalen, is het vaak heel moeilijk om diegene daar zelf op aan te spreken’’, vertelt Kamp. ,,Wij tre- den dan voor onze klanten op als tussenpersoon. Geld moet nooit een derde in een relatie worden.’’ Want geld kan relaties vergallen. Kamp: ,,Het brengt gegarandeerd spanningen mee als een vrouw door een erfenis ineens vier of vijf keer meer vermogen heeft dan haar man. Daar moet je ook je kinderen op voorbereiden, zij kunnen daar in relaties tegen aan lopen.’’ De angst dat hun kinderen zoiets overkomt, zorgt er voor dat veel rijke ouders liever niet met hun kinderen over geldzaken praten. Die terughoudendheid wordt ook veroorzaakt door de angst dat het geld eigen initiatief van de kinderen zal beperken of dat ze te veel waarde gaan hechten aan materie.
Marijke Kuijpers en Raimund Kamp: ,,Wij maken onderwerpen bespreekbaar”.
Van de ene op de andere dag multimiljonair, wat nu?
Seksuele voorlichting
,,Je kunt praten over vermogenszaken vergelijken met seksuele voorlichting’’, aldus Kamp. ,,Ouders doen er heel krampachtig over.’’ Terwijl het zo belangrijk is er wél over te praten. ,,Zodat kinderen bijvoorbeeld het verschil leren tussen geld en vermogen’’, zegt Kuijpers. ,,Van geld doe je bood- schappen, vermogen moet je behe- ren, zodat het er over honderd jaar nog is.’’ Ook het tijdig betrekken van kinderen bij bedrijf en vermo- gen is belangrijk. Zodat ze weten wat er op ze afkomt en het emotio- neel aan kunnen. Kamp: ,,Anders staat na het erven het vermogen juridisch wel op hun naam, maar speelt het in hun leven geen rol.’’ Families met nieuw geld kampen vaak met vragen over hoe ze hun kinderen het beste kunnen voorbe- reiden op de erfenis. Bij oud-geld- families groeien kinderen op met het familievermogen en leren gaandeweg hoe ze daar mee om moeten gaan. Bij nieuw geld was vader of moeder nooit thuis en is rijk geworden door heel hard te werken. Zodra de kinderen al lang en breed de deur uit zijn, krijgen ze pas door dat ze straks een enor- me som geld erven. Of ouders roepen ze ineens bij zich en vertel- len over het familiekapitaal.
Door een groot vermogen hebben de kinderen ineens zo veel geld dat ze niet meer zouden hoeven wer- ken. Kuijpers: ,,Dat is niet goed voor hun eigenwaarde.’’ Daarnaast weten ze vaak niets over vermo- gensbeheer en zitten ze -met een eigen gezin en baan – niet te wach- ten op die extra rompslomp.
Het begeleiden van vermogende families en adviseren over de financiële opvoeding, is in de loop der jaren een belangrijk bezigheid van Kamp en Kuijpers geworden. ,,We zijn af en toe net psychologen’’, beamen ze lachend. ,,Maar dat maakt het ook heel leuk. We maken onderwerpen bespreekbaar die families nog nooit op die manier hebben besproken.’’
Do’s
- Ten tijde van een erfenis als familieleden optrekken en niet als rivalen.
- Een ’masterplan’ maken voor het familiever- mogen voor jezelf en je gezin, zodat niemand voor verrassingen komt te staan.
- Je kinderen in een zo vroeg mogelijk stadium betrekken bij het familiebedrijf.Geniet van je vermogen én van je familie.
- Leer je kinderen zo vroeg mogelijk het ver- schil kennen tussen geld en vermogen.
- Leer je kinderen dat je moet werken om geld te verdienen.
- Zorg dat je kinderen hun eigenwaarde be- houden, heb geen onrealistisch verwachtingen.
Don’ts
- Familierekeningen vereffenen op het moment dat er een erfenis aankomt.
- Je kinderen pas confronteren met het familievermogen als ze de deur al uit zijn en een eigen leven hebben opgebouwd.
- Je kind in een testament onvoorbereid bombarderen tot directeur van het familiebedrijf.
- Het gesprek met je kinderen over het familie- bedrijf en -vermogen uitstellen tot het moment dat zich een noodsituatie voordoet, zoals ernstige ziekte of plotseling overlijden.
- Verwachten dat je kinderen ook met grote hoeveelheden geld om kunnen gaan, terwijl je ze dat nooit hebt geleerd.
Meer informatie of advies?
Wilt u advies over hoe u uw vermogenszaken het beste kunt organiseren, neem dan contact met ons op. Wij hebben een quick scan om te bepalen of een SFO voor u een passende oplossing is. Als u een single family office wilt starten om de continuïteit van uw opgebouwde vermogen te borgen, dan kunnen wij u adviseren bij het opzetten en/of zorgen voor controle en achtervang van uw SFO-directeur.
Guidato is een multi family office, opgericht in 2008. Wij adviseren, begeleiden, coachen ondernemers, familiebedrijven en erfgenamen. Wij zijn achtervang bij een aantal single family offices om de professionaliteit en continuïteit van het SFO te garanderen. Als onafhankelijk rentmeester behartigen wij zowel uw financieel kapitaal als de belangen van uw familie. Wij helpen bij belangrijke transities van verkoop, bedrijfsopvolging en vermogensoverdracht.