Opvolging en betrokkenheid van de next gen bij de single family office.
Uit een internationaal Deloitte onderzoek onder 354 single family offices (SFOs) worden tien trends en thema’s gesignaleerd. Eerder schreven wij over de trend dat meer SFOs professionaliseren. Naast de investeringskant en het runnen van het kantoor, is aandacht en begeleiding van de familiekant zeer relevant. Uit het rapport blijkt dat respondenten zich zorgen maken over de next gen. Meer specifiek over hun volwassenheid, of zij over de juiste kwalificaties beschikken en hun interesse in de family office. De voorbereiding van de opkomende generatie en de continuïteit van de single family office verdienen aandacht. In deze blog schrijven we een goede strategie over het betrekken en voorbereiden van de kinderen bij hun single family office.
Onderscheid tussen (familie)bedrijf en het family office
Bij een family office gaat het over investeringen en beleggingen die door de eigenaar-familielid in een apart bedrijf/vennootschap is ondergebracht. Deze activiteiten staan los van het (originele) bedrijf; de bron. Als de eigenaar van het vermogen een eigen kantoor opricht, ook wel een private office of single family office, dan kan hij/zij zelf het vermogen gaan beheren. Veel vaker zullen externe professionals deze rol op zich nemen. In de praktijk merken wij dat de financieel directeur van het bedrijf meegaat met het vermogen en de CEO van het family office wordt. Welke diensten door het eigen kantoor worden verricht is mede afhankelijk van de wensen van de familie-eigenaar, de omvang en complexiteit van de investeringen. Hoe meer wensen en verlangens van het gezin, des te meer personeel nodig zal zijn om deze diensten uit te voeren.
Qua timing wordt een eigen kantoor veelal opgericht na de verkoop van een bedrijf. Bekende voorbeelden zijn Joop van de Ende en John de Mol die na de succesvolle transactie met Telefonica hun eigen organisaties oprichtten om hun verkoopopbrengsten slim te laten organiseren door experts. Daarnaast worden eigen kantoren opgericht als een financieel succesvol (familie)bedrijf grote winsten maakt die worden beheerd in een single family office. Een voorbeeld is de ondernemer Ben Mandemakers die met een externe professional een eigen private office oprichtte.
Zorgen over de toekomst van de Single Family Office
Terug naar het onderzoek. De drie belangrijkste zorgen over opvolging van het family office gaan over de mate van volwassenheid, de kwalificaties en interesse van de kinderen. Ongeveer 30% van de 540 ondervraagden heeft geen vertrouwen in de opvolging door de kinderen en nog eens 28% vindt dat de zij niet beschikken over de juiste kwalificaties. Als oplossingsrichtingen opperen de respondenten educatie, mentoring en het opstellen van een opvolgingsplan.
Observaties, gedachten en ideeën over opvolging en vermogensvoorbereiding
In het rapport blijft onderbelicht hoe om te gaan met de onderliggende zorgen van ouders. Wat is een realistische aanpak om de next Gen te betrekken bij de family office?
- Veel Nederlandse ouders vinden het belangrijk dat hun kinderen hun eigen keuzes maken en hun eigen leven leiden. Zelfredzaamheid. Dit heeft tot gevolg dat de opkomende generatie andere keuzes maakt en eigen interesses en motivatie staan voorop. Dit betekent dat de onafhankelijke keuzes voor opleiding en werk niet gericht hoeven te zijn op de kernactiviteiten van het family office.
We zien hier een parallel bij de opvolging in familiebedrijven: de opkomende generatie kiest steeds vaker om elders carrière te maken. Uit een internationaal EY onderzoek over opvolging in het familiebedrijf blijkt dat opvolging binnen de familie minder vanzelfsprekend is en zelfs afneemt. Uitgezonderd de opvolging binnen grotere familiebedrijven. Als deze ontwikkeling wordt doorgetrokken, dan heeft dit ook gevolgen voor de beperkte kans op familie-opvolging in een single family office.
- In Nederland lijkt het gebruikelijker dat een single family office wordt gerund door een externe professional (niet familielid). De eigenaar van het vermogen bemoeit zich niet met de dagelijkse gang van zaken. In vergelijking met andere landen, lijkt in Nederland de familie-opvolging binnen de SFO nog minder gebruikelijk dan buiten Nederland.
- Het voeren van een gezinsgesprek wordt door de respondenten van het Deloitte onderzoek als zorg genoemd. De kunst van het uitstellen is menig ouder niet vreemd. Hoe en wanneer begin je een gesprek? Wat vertel je wel en wat vertel je juist niet? In de ideale wereld zorgt het SFO dat dit gesprek tussen beide generaties wordt gevoerd. Niet één keer maar meerdere keren zodat het vertrouwen tussen ouders en kinderen wordt vergroot.
In onze praktijk constateren we dat veel (jong) volwassen kinderen willen weten wat hen te wachten staat ingeval hun ouder(s) wegvallen. Ze voelen een verantwoordelijkheid en willen het goed doen. Tegelijkertijd vinden ze het moeilijk om de behoefte aan dit gesprek met de ouder(s) en andere broer(s)/zus(sen) aan te zwengelen.
We merken dat een family officer het soms lastig vindt om deze taak op zich te nemen, omdat zijn/haar comfortzone vooral investeringen en technische zaken zijn. Het faciliteren van deze familiegesprekken wordt dan extern uitbesteed, bijvoorbeeld aan Guidato.
- Een onverwacht nadeel van het hebben van een SFO is dat de opkomende generatie beperkt eigen ervaring opdoet met financiële en vermogenszaken. Voor ieder klein dingetje kan het kantoor worden gebeld en daardoor zijn de inmiddels volwassen kinderen weinig zelfredzaam. Om te voorkomen dat de opkomende generatie infantiliseert, is het raadzaam dat ze leren om een aantal financiële zaken zelf te doen. Natuurlijk kan het family office hen helpen en een bron van informatie zijn.
- Een belangrijke vraag voor de (oprichters) eigenaren is: blijft het vermogen in de volgende generatie gezamenlijk of wordt er een ontvlechtingsscenario in werking gezet? In onze ogen is een belangrijke voorwaarde voor samenwerken dat de familierelaties tussen de nieuwe generatie eigenaren goed is. Als je dat wilt, dan zal de familie daarin dienen te investeren. Aanvullend dient er een gezamenlijke ambitie te zijn om gezamenlijk eigenaren te blijven. Hier zit de crux: wij merken dat er veel meningen, gedachten en emoties zijn bij de huidige en opkomende generatie die soms onder de tafel blijven. Dit zit de continuïteit en opvolging in de weg. Het is verstandig om expliciet te maken hoe de volgende generatie denkt over de toekomst van het single family office.
- Los van de aanwezigheid van een family office, hebben vermogende ouders de wens dat de volgende generatie goede vermogensbeslissingen neemt over het familievermogen. In onze ogen dient ieder kind uit een vermogende familie een vermogensopvoeding te krijgen. De vermogensopvoeding, het voorbereidingstraject op de erfenis, betekent het leren en in de praktijk brengen van het gewenste vermogensgedrag.
Concreet bestaat de vermogensopvoeding uit 3 fases: informeren, oefenen en loslaten. In de eerste fase staat informeren over het familievermogen centraal. Vermogende ouders geven informatie over de oorsprong en de doelstellingen van het vermogen: waar komt het vandaan en wat mag/kun je ermee? En vervolgens verstrekken zij financiële informatie: wat hebben we als familie?
In de tweede fase van de vermogensopvoeding gaat het om kinderen de kans te geven om te oefenen. Omgaan met (grote) verschillen tussen de kinderen is een vraagstuk dat dan regelmatig aan de orde komt. Ouders willen liever geen onderscheid maken tussen hun kinderen en passen dezelfde standaarden toe op al hun kinderen. Het is vaak raadzaam om meer te differentiëren en specifiek aan te sluiten bij de talenten en interesses van ieder kind. Een cursus of opleiding kan prima werken voor het ene kind, maar niet aansluiten bij het andere kind.
Als er een single family office is, dan dient de familie een strategie te hebben voor de continuïteit van het kantoor en de voorbereiding van de opkomende generatie. Afhankelijk van de visie op de toekomst, de huidige eigendomsstructuur (meerdere eigenaren of niet), de kwaliteit van de familierelaties en ambities is het slim om proactief na te denken over verschillende scenario’s. Wij hebben veel ervaring met opvolging in het SFO, betrekken van de next gen en de eigenarenstrategie. Een gesprek met ons begint bij de vraag die bij u leeft.
Meer informatie of advies?
Wilt u advies over hoe u uw vermogenszaken het beste kunt organiseren, neem dan contact met ons op. Wij hebben een quick scan om te bepalen of een SFO voor u een passende oplossing is. Als u een single family office wilt starten om de continuïteit van uw opgebouwde vermogen te borgen, dan kunnen wij u adviseren bij het opzetten en/of zorgen voor controle en achtervang van uw SFO-directeur.
Guidato is een multi family office, opgericht in 2008. Wij adviseren, begeleiden, coachen ondernemers, familiebedrijven en erfgenamen. Wij zijn achtervang bij een aantal single family offices om de professionaliteit en continuïteit van het SFO te garanderen. Als onafhankelijk rentmeester behartigen wij zowel uw financieel kapitaal als de belangen van uw familie. Wij helpen bij belangrijke transities van verkoop, bedrijfsopvolging en vermogensoverdracht.