Stichting administratiekantoor (StAk)

De Nederlandse stichting kan worden gebruikt als administratiekantoor. Een natuurlijk persoon, vaak de ondernemer of eigenaar van vermogen, richt een Stichting op. De stichting neemt bezittingen ‘in administratie’ tegen uitgifte van certificaten. Dit wordt certificering genoemd. Het gevolg is dat de juridische (met name zeggenschap) en financiële rechten van vermogensbestanddelen worden gescheiden. Meestal worden aandelen van een vennootschap gecertificeerd. Het is ook mogelijk om andere bezittingen te certificeren zoals vorderingen, onroerend goed, kunst en verzamelingen.

Er zijn een drie veel voorkomende redenen voor een ondernemer of eigenaren van een (familie)bedrijf om een Stak op te richten. 

1) Een Directeur-grootaandeelhouder wil na zijn overlijden zorgen voor de continuïteit van de onderneming. Zonder certificering vererven de aandelen, en daarmee de zeggenschap, naar de erfgenamen, meestal de partner en de kinderen. Zij dienen vervolgens gezamenlijk het beleid binnen de onderneming te bepalen. Dat is niet altijd wenselijk. In dat geval kan de StAK uitkomst bieden.

2) De eigendom van een (familie)bedrijf wordt overdragen aan (een) kind(eren) met behoud van zeggenschap voor de ouder(s). Alle financiële rechten (dividenden en waardestijging) komen toe aan de opvolgende generatie, waardoor erfbelasting kan worden bespaard. 

3) Bij familiebedrijven met meerdere families als eigenaar. De zeggenschap over het bedrijf ligt bij het bestuur van de StAK in plaats van bij alle individuele familieleden. Dit vergroot de bestuurbaarheid van het familiebedrijf. 

Een belangrijke reden om andere bezittingen zoals onroerend goed, kunst en verzamelingen onder te brengen in een StAK is om de vermogensbestanddelen bij elkaar te houden.

De stichting is fiscaal transparant en maakt geen winst waarover belasting hoeft te worden betaald. De uitgekeerde dividenden worden immers binnen een bepaalde tijd doorgestort naar de certificaathouders. De StAK beheert geen grote gelden. 

Als de StAK wordt opgericht door een natuurlijk persoon, zal bij de overdracht van vermogen aan de StAK vaak geen belasting verschuldigd zijn. De ingebrachte vermogensbestanddelen behoren tot box 3 van de inkomstenbelasting. Deze bezittingen worden jaarlijks belast op basis van een forfaitair rendement in plaats van een vermogenswinst.

De overdracht van aandelen die een aanmerkelijk belang (AB) vormen is fiscaal anders dan Box 3 bezittingen. In principe zijn vervreemdingswinsten belast met 25% inkomstenbelasting in box 2. In de praktijk is zelden inkomstenbelasting verschuldigd. Als de statuten en administratievoorwaarden van de StAK zo worden ingericht dat de certificaten te “vereenzelvigen” zijn met de in administratie gegeven aan delen, dan wordt de StAK fiscaal genegeerd (transparant). Dit betekent dat verkrijgingsprijs van de certificaten gelijk is aan die van de in administratie genomen aandelen. 

De belangrijkste voorwaarden die in de statuten of administratievoorwaarden moeten worden opgenomen zijn:
1) Voor ieder ingeleverd aandeel wordt telkens een certificaat uitgereikt dan wel een aantal certificaten tot een gelijk totaal nominaal bedrag als het ingeleverde aandeel. 
2) De door het administratiekantoor ontvangen dividenden en andere uitkeringen op de aandelen (zoals bijvoorbeeld bonusaandelen of stockdividenden) worden onmiddellijk ter beschikking van de certificaathouders gesteld. 
3) Door het administratiekantoor ontvangen liquidatie-uitkeringen op de aandelen worden onmiddellijk aan de certificaathouders tegen inlevering van de certificaten afgedragen. 
4) De vervreemdingsbevoegdheid ten aanzien van de certificaten is niet geringer dan bij de aandelen het geval is. 

Overigens dienen de statuten en administratievoorwaarden of andere overeenkomsten eveneens te voldoen aan het vereiste dat de uit te reiken certificaten te vereenzelvigen zijn met de aandelen. Op deze manier wordt geregeld dat er fiscaal geen belastingclaim wordt “weggelekt.”

Als certificaten in bezit zijn van één of meerdere familieleden, dan is het is belangrijk om rekening te houden met de nieuwe wetgeving van het UBO-register. Het register maakt duidelijk wie de uiteindelijke belanghebbende achter een onderneming is, de ‘ultimate beneficial owner’ (UBO). Als een aandeelhouder of certificaathouder van een StAK meer dan 25% van de certificaten heeft, is deze persoon als UBO opgenomen in het UBO-register.

De volgende zaken dragen bij aan een goede samenstelling:
– Benoem een oneven aantal bestuurders (ten minste drie personen) om te zorgen dat de stemmen niet staken. 
– Benoem mensen met een diverse achtergrond en verschillende capaciteiten, waarbij aandacht is voor het belang van de onderneming en de familie. Deze belangen kunnen met elkaar conflicteren en daarom het is verstandig dat een van de bestuursleden de familie vertegenwoordigt.
– Let op de leeftijd van de bestuurders. Het komt regelmatig voor dat zij leeftijdgenoten zijn van de ondernemer met als gevolg dat de continuïteit alsnog niet is gewaarborgd. 

Veel DGA’s met een StAK zwaaien als enig bestuurder de scepter over hun onderneming. Pas bij hun overlijden treedt een opvolgend bestuur aan. Deze personen zijn benoemd in de statuten en/of administratievoorwaarden van de StAK. Veel voorkomend is de volgende samenstelling van het opvolgend bestuur: een familielid (de echtgeno(o)t(e)/partner of een kind), iemand van het bedrijf of een expert die de business goed kent en een vertrouwenspersoon of wijze man/vrouw (notaris, accountant of andere adviseur). 

De administratievoorwaarden worden bij de oprichting van de StAK van toepassing verklaard. De administratievoorwaarden omvatten de rechten en plichten van de StAK en de certificaathouder(s) ten opzichte van elkaar, zoals onder andere de uitoefening van het stemrecht, de financiële rechten, de benoeming van bestuurders, de royeerbaarheid van certificaten en een wijziging van administratievoorwaarden. 

De opheffing van een StAK houdt in dat de aandelen of vermogensbestanddelen die eerder aan de StAK waren overgedragen, worden overgedragen tegen inlevering van de certificaten (decertificering). In de administratievoorwaarden en/of de statuten wordt bepaald onder welke voorwaarden het StAK bestuur kan besluiten tot decertificering. Alleen het bestuur kan het besluit tot decertificering nemen. Die bevoegdheid komt niet toe aan de certificaathouder(s). 

Een belangrijke reden om de certificering op te heffen is dat er voldoende vertrouwen is dat de certificaathouders zelfstandig besluiten kunnen nemen. Zij hebben voldoende kennis en ervaring opgebouwd om zowel de zeggenschapsrechten als de financiële rechten goed te kunnen uitoefenen.